Rozwój mowy niemowlaka - na co zwrócić uwagę?

Magdalena Rybka to logopeda z zawodu i z pasji. Prowadzi terapie dzieci z różnymi zaburzeniami komunikacji językowej. Kiedy wraca do domu, ma dwójkę własnych bliźniaczek i bloga, na którym się "wyżywa" jak sama mówi. Niedawno była Gościem Akademii LiveKid. Podczas rozmowy na temat rozwoju mowy u dzieci przekazała nam sporo cennych informacji, którymi ponownie się z Wami dzielimy.

Logopedia kiedyś a teraz

Z jednej strony panuje taki pogląd, że dawniej nie było logopedów i dzieci jakoś żyły. Moje przemyślenia na ten temat zamykają się w paru konkluzjach. Niestety nasz świat współczesny wbrew pozorom nie sprzyja rozwojowi językowemu u dzieci. Jesteśmy z każdej strony bombardowani wysokimi technologiami. Jeśli dzieci są od urodzenia otaczane grającymi zabawkami, urządzeniami, od rana do nocy coś wydaje dźwięki, atakując ich zmysły, to rzutuje to chociażby na pracę lewej półkuli odpowiedzialnej za rozwój języka. 

Tempo życia a wpływ na rozwój

Żyjemy w dzikim pędzie. Dawniej dzieci bawiły się na podwórkach, trzepakach. Graliśmy w klasy, rysowaliśmy patykiem w błocie. Dzisiaj dzieci siedzą z nosami w ekranach i praktycznie nie zamieniają ze swoją słowa. Ja jestem świadoma, że generalizuje bardzo to zjawisko, ale robię to celowo pochylając się w tę stronę. Te rozmowy między dziećmi, oraz między dziećmi i dorosłymi, są coraz uboższe. Jest ich mniej, więc dzieci nie mają też tylu okazji, by doskonalić swój warsztat językowy. 

Jak prawidłowo powinna się rozwijać mowa u niemowlaka?

Powinniśmy u niemowlaka zauważać takie kamienie milowe - czyli pewne umiejętności, które pojawiają się według jakichś określonych norm i standardów. Często pada w tym kontekście uwaga, że przecież każde dziecko rozwija się w swoim czasie. Oczywiście tak jest, bo te kamienie milowe o których mówię mają pewien zakres, nie jest to wyliczane co do dnia. Natomiast te normy są stworzone po to, żebyśmy my specjaliści wiedzieli, kiedy reagować, jeśli coś pojawia się za późno.

Rozwój mowy niemowlaka - na co warto zwrócić uwagę?

Koło 2 miesiąca życia zaczyna się głużenie i głużą tak naprawdę wszystkie dzieci. To są miłe dźwięki, które pojawiają się, gdy dziecko jest wykąpane, najedzone, zadowolone. Koło 3-4 miesiąca życia pojawia się świadomy uśmiech - świadoma reakcja na uśmiech np. rodzica. Jeśli czekamy na ten uśmiech dłużej, to warto się zainteresować i skonsultować ze specjalistą dlaczego tak jest. 

Około 6 miesiąca dziecko zaczyna siadać, a jego pozycja zaczyna się prostować. Głowa się podnosi, i wtedy zaczyna się gaworzenie, czyli powtarzanie takich reduplikowanych sylab otwartych. Przede wszystkim z głoskami P, B i M. To jeden z ważnych treningów narządów artykulacyjnych. Dzieci zaczynają tworzyć dźwięki o różnym natężeniu. Trzeba na to zwrócić uwagę, bo jeśli tego gaworzenia nie ma, może być to spowodowane m.in. uszkodzeniem słuchu. 

Koło 9 miesiąca życia pojawia się gest wskazywania palcem. On może pojawić się również później - jeśli mamy 11 miesiąc, a dziecko nie wskazuje paluszkiem, to trzeba się tym zainteresować i zastanowić, dlaczego tego nie ma. 

W 12 miesiącu życia mogą zacząć się pojawiać słowa świadome. Dziecko zaczyna rozumieć połączenia - jeśli mówi mama, a mama się odwraca i uśmiecha, to buduje się pozytywne skojarzenie ze słowem mama. Tych słów na roczek powinno być dosłownie kilka.

Dalsza część rozmowy z Magdaleną Rybką już w sobotę na naszym blogu!