Kiedy dziecko nie chce słuchać

Twoje słowa znowu odbiły się echem w próżni? Dziecko stanowczo odmawia słuchania wszelkich próśb? Zanim spotkamy się na webinarium dotyczącym motywowania dziecka z Małgorzatą Musiał, zastanówmy się chwilę nad zachowaniem w takiej sytuacji. 

Kary i nagrody

Pamiętacie Iwonę Michniewicz? Podczas webinarium otwierającym Letnią Akademię LiveKid, którego była gościem, dłuższą chwilę rozmawialiśmy o karach i nagrodach. Iwona, jako edukatorka Pozytywnej Dyscypliny mówi o nich tak: 

“Kary (i nagrody) nie są potrzebne. Zastanówmy się - czemu rodzice stosują kary? Bo działają, dziecko często zmienia zachowanie. Ale dlaczego tak się dzieje? Ze strachu. Trzeba więc sobie zadać pytanie, czy chcemy budować tego rodzaju relację z dziećmi, że posłuszeństwo wynikać będzie ze strachu. Jeśli popatrzymy na długofalowe efekty takiego postępowania, to zobaczymy, że w ten sposób uczymy dziecko kombinowania i kłamstwa. A czasami to jest wręcz uderzające, że dzieci zachowania nie zmieniają, ale wciąż stosuje się te same kary. Wszystko zależy również od dziecka - w innym przypadku może wyrobić sobie na skutek kar uległość, przez co w przyszłości pojawią się np. problemy z podejmowaniem decyzji. Kluczowe jest to, żeby skupić się na szukaniu innych rozwiązań, a nie winy dziecka. Jeśli mleko się rozlało, to zaprośmy dziecko do rozmowy. Pobudźmy jego myślenie na ten temat.” 

Zastosowanie kary czy obiecanie nagrody w zamian za pożądane zachowanie nie jest łatwo czymś zastąpić. Zawsze jednak miejmy na uwadze to, że kara wywołuje zazwyczaj efekt jedynie tymczasowy, a stosowana zbyt często traci na swojej mocy. Podobnie jest z nagrodami - z czasem ta sama nagroda może przestać być aż tak atrakcyjna. Lepiej więc zawczasu pomyśleć o długofalowych rozwiązaniach.

Bezradność 

Znasz to uczucie jako rodzic? Czasem przychodzi taki moment, w którym czujesz, że ręce Ci opadają. Brakuje argumentów, a jedyne co przychodzi do głowy, to krzyk lub kara. Stajesz przed murem i nie wiesz, co robić dalej. 

W takiej sytuacji wypadałoby zastanowić się, gdzie jest źródło występowania takiej sytuacji. Dlaczego dziecko Cię nie słucha i wystawia Twoją cierpliwość na próbę? Czy to jednorazowa sytuacja, czy tak dzieje się coraz częściej? 

Jeśli sytuacja jest jednorazowa, to być może Ty lub Twoje dziecko macie gorszy dzień. Jeśli czujesz zmęczenie, przybicie lub martwisz się czymś, być może reagujesz nieco inaczej niż zazwyczaj - to odbija się również na Twoim dziecku. Wbrew pozorom ono doskonale wyczuwa Twój nastrój i nie pozostaje on bez wpływu.

Jeśli sytuacja się powtarza, to tym bardziej należy poszukać źródła problemu. Być może Twoje dziecko buntuje się przeciwko czemuś, lub czegoś się obawia? Może jest to protest przeciwko zbyt małej ilości czasu, jaką mu poświęcasz? 

Jesteś wzorem do naśladowania 

Tak jak już wspomnieliśmy, dziecko dostrzega, w jakim jesteś nastroju. Dlatego postaraj się uniknąć swego rodzaju błędnego koła. Dziecko Cię nie słucha, a Ty się denerwujesz. Ponieważ rośnie w Tobie irytacja, to inaczej patrzysz na swoją pociechę - ciężej wydobyć z siebie odpowiednie pokłady empatii. Twoje dziecko to wyczuwa i również zaczyna się denerwować. W efekcie jeszcze bardziej się buntuje, często robiąc rodzicowi nieco na przekór. 

Kącik spokoju

Wielu naszych Gości w rozmowach i wywiadach zgadza się z tym, że nie należy dyskutować z dzieckiem w złości. Dlatego gdy wystosujesz jakąś prośbę, dziecko jej nie wykona i dochodzi do konfliktu - daj zarówno jemu jak i sobie czas na uspokojenie się, zanim o tym porozmawiacie. Z drugiej strony pamiętaj o tym, by spokojnie formułować swoje prośby i nakazy. Nie trać jednak przy tym konkretów - dziecko powinno być całkowicie świadome tego, czego dotyczy dany nakaz. Zastanów się więc, czy Twoje polecenia nie są formułowane w sposób, który to uniemożliwia.