Pomysły na dni adaptacyjne w przedszkolu

Wrzesień to w wielu przedszkolach czas powiązany z dużym stresem – nie tylko dla dzieci i rodziców, ale również opiekunów i nauczycieli, których zadaniem jest sprawne i spokojne wprowadzenie najmłodszych do nowego świata. Dlatego w tym artykule pochylimy się nad tematem adaptacji w przedszkolu. Znajdziecie tu cenne wskazówki dotyczące okresu adaptacji, a także propozycje zabaw na ten szczególny czas.

W tym artykule:

• Po co organizować zajęcia adaptacyjne
• Czym są zajęcia adaptacyjne w przedszkolu
• Ile trwa adaptacja w przedszkolu
• Jak mogą wyglądać zajęcia adaptacyjne?
• Adaptacja ma wielkie oczy?
• Adaptacja z aplikacją
• Zwiedzanie przedszkola
• Rozkład dnia
• Jak pomóc dziecku
• Propozycje zabaw
• Warto się spotkać!

Po co organizować zajęcia adaptacyjne w przedszkolu

Każde dziecko, które idzie po raz pierwszy do przedszkola przeżywa bardzo silne emocje. One mogą być oczywiście bardzo różne, tak jak różne są temperamenty maluchów. Płacz maluszków w szatni przy rozstaniu z mamą czy tatą to we wrześniu norma. Po wejściu do sali jednak z reguły udaje się zwrócić uwagę dziecka na ciekawe zabawki czy wciągnąć do zabawy. Ale nie zmienia to faktu, że pierwsze dni chodzenia do przedszkola są dla dzieci ogromnym przeżyciem.

Dla wielu trzylatków pobyt w przedszkolu jest pierwszym rozstaniem z mamą i tatą na tak długo. Ale nawet dla maluchów, które wcześniej uczęszczały do żłobka, adaptacja w przedszkolu może być wyzwaniem, bo jednak jest to nowe miejsce, obce panie, nieznane dzieci. Dużo do przepracowania dla małych główek...

Udział w zajęciach adaptacyjnych buduje w dzieciach poczucie bezpieczeństwa dziecka. Pierwszy kontakt z nowym miejscem może ono przeżyć wtedy na początku w obecności rodzica. Okres adaptacji to też czas, żeby poznać się z innymi dziećmi i paniami i stopniowo przyzwyczaić się do nowej rzeczywistości.

Czym są zajęcia adaptacyjne

Zajęcia adaptacyjne to forma zajęć organizowanych przez niektóre przedszkola przed rozpoczęciem roku przedszkolnego. Nie jest to obowiązek i nie każda placówka decyduje się na takie rozwiązanie. Te, które podejmują się zaplanowania takich dni, zazwyczaj organizują je pod koniec sierpnia - „na świeżo” przed rozpoczęciem regularnych zajęć.

Niektóre przedszkola decydują się również na wcześniejsze terminy (nawet czerwiec), jednak w tym wypadku opinie rodziców są podzielone. Rodzice biorą bowiem pod uwagę fakt, że od czerwca do września dziecko wiele zdąży już zapomnieć i efekt wstępnej adaptacji mocno osłabnie.

Ile trwa adaptacja w przedszkolu

Czas trwania takich zajęć jest zależny od przedszkola. Czasem organizowane są kilkukrotnie w ciągu tygodnia i trwają np. godzinę, a czasem placówka organizuje je jednorazowo, ale w większym wymiarze czasu.

Jak wyglądają zajęcia adaptacyjne

Najczęściej podczas zajęć adaptacyjnych, dzieci wraz z rodzicami spotykają się podczas zaplanowanych atrakcji w sali, w której potem będą spędzać czas ze swoją grupą. Przyszłe przedszkolaki mają szansę zapoznać się ze swoją wychowawczynią i rówieśnikami. Zazwyczaj w tym celu wykorzystuje się różnego rodzaju zabawy integracyjne.

Dzięki temu, gdy we wrześniu dziecko oficjalnie zostanie przedszkolakiem, nie zobaczy jedynie nieznajomych twarzy, ale kolegów i koleżanki, z którymi już miało okazję się bawić. W dalszej części artykułu znajdziesz propozycje zabaw, które warto wykorzystać w trakcie zajęć adaptacyjnych.

Adaptacja ma wielkie oczy?

O wspomnienia związane z adaptacją w przedszkolu zapytaliśmy Karolinę, która od ponad dwóch lat korzysta z aplikacji LiveKid jako rodzic.

Moje dziecko ruszyło do placówki mając dziesięć miesięcy, a ja przeżywałam jeden z większych stresów w moim życiu. Wyrzucałam sobie, że jestem wyrodną matką, że tracę kontakt z córką, oddaję ją. Do tego traciłam kontrolę nad jej rozwojem, posiłkami, drzemkami - nad wszystkim, co wcześniej wypełniało moje i jej życie. Patrzyłam tylko przerażona w telefon czekając na jakiś sms, kontakt. Teraz wiem, że gdybym miała aplikację, to tych informacji byłoby więcej i byłyby na bieżąco. Wiedziałabym, że mogę napisać wiadomość i ktoś to zaraz odczyta, a nie jak z smsami. Aplikacja pozwala utrzymać rodziców we względnym spokoju i upewnić ich, że wszystko przebiega prawidłowo i pomyślnie. Upewnia, że dziecko jest w dobrych rękach.

Adaptacja z aplikacją 

Z Karoliną zgadza się wielu innych rodziców - m.in. Emilia, która dziś adaptację swojego syna wspomina z uśmiechem, ale nie ukrywa, że to był dla niej trudny czas.

Dni adaptacyjne były ratunkiem dla mojego synka, który poznał wtedy nowych kolegów i koleżanki, a dla mnie ratunkiem była aplikacja LiveKid. Tak naprawdę to chyba ja gorzej przechodziłam proces adaptacyjny, niż moje własne dziecko. Gdyby nie aplikacja, w której mogłam śledzić powiadomienia, chyba bym oszalała!.

Rodzice przeżywają rozstanie z dziećmi równie mocno jak one same. Dla dzieci przydadzą się zatem pomysły na dni adaptacyjne, a dla rodziców - aplikacja, która pozwoli poczuć, że wciąż mają kontakt ze swoim największym skarbem. To dzięki niej zamiast martwić się smsami, czy telefonami, wychowawcy mogą wysyłać proste powiadomienia, wiadomości lub ogłoszenia. W galerii zdjęć rodzice obejrzą wspomnienia z pierwszych chwil w przedszkolu, a w razie konieczności zaplanują nieobecności albo zgłoszą potrzeby dziecka.

Zwiedzanie przedszkola

Dobrze na początku pokazać rodzicom, ale przede wszystkim dzieciom, miejsce, w którym będą spędzały kilka godzin dziennie, tak, żeby wiedziały, gdzie co jest. Możemy pokazać zabawki (oczywiście stopniowo, wszystkie naraz wprowadzą tylko chaos), zapoznać malucha z kącikami zabaw, miejscem do pracy, jedzenia, spania, pokazać toaletę.

Przecież nawet dorosły w nowym miejscu pracy może czuć się zagubiony, jeśli nikt nie powie mu, jak obsługiwać ekspres do kawy. Cóż więc dopiero dzieci!

Rozkład dnia

Kolejną podstawową sprawą podczas adaptacji jest zapoznanie dziecka (i rodzica!) z planem dnia w przedszkolu. Codzienna rutyna to coś, co daje dzieciom poczucie bezpieczeństwa. Maluszkom najlepiej przedstawić taki harmonogram w sposób obrazkowy. Można też stworzyć tablicę, na której będziemy zaznaczać, w którym momencie dnia jesteśmy, co pomoże im w początkowym okresie chodzenia do przedszkola, już bez rodziców.

Jak pomóc dziecku

Warto pamiętać, że dla dzieci pierwsze dni w przedszkolu są pełne tajemnic i zagadek, które stanowią dla nich ogromne wyzwanie. Pomóc maluchowi mogą jednak przede wszystkim wszelkiego rodzaju proste, dostosowane do wieku dzieci gry i zabawy adaptacyjne, które pozwolą lepiej poznać grupę oraz poczuć się jej częścią.

Zabawy, podczas których maluchy poznają swoje imiona, zainteresowania lub inne ciekawostki pozwalają poczuć się częścią grupy i nawiązać pierwsze znajomości. Nieocenione są też zabawy ruchowe, które pomagają się rozluźnić i rozładować emocje. Przedmiotem, który zawsze świetnie sprawdza się podczas integracji jest chusta animacyjna. Jeśli tylko masz ją w swoim przedszkolu - wykorzystaj koniecznie!

Po zakończeniu zabawy miłym gestem będzie wręczenie dzieciom dyplomów, medali lub naklejek z dni adaptacyjnych. Będą one przypominać o mile spędzonym dniu, a dziecko na pewno poczuje się docenione. Inne pomysły i rady znajdziesz w pakiecie materiałów dla nauczycieli - Akcja-adaptacja.

Propozycje zabaw

• Zabawa w iskierkę - dzieci siedzą w kole, trzymając się za ręce. Nauczyciel mówi: „zaczarowaną iskierkę puszczam w krąg, niech wróci zaraz do moich rąk” i ściska dłoń dziecka bądź rodzica. Iskierka przechodzi przez cały krąg i wraca do nauczyciela. 
• Poznajmy się! - zabawa z chustą animacyjną. Dzieci i rodzice trzymają ją i podnoszą wysoko, a następnie opuszczają. Kiedy chusta jest wysoko, nauczycielka podaje przykład: “pod chustą przebiegają Ci, którzy lubią frytki”. Tak prosta zabawa ruchowa sprzyja integracji.Dzieci odkrywają, co łączy je z resztą grupy, a nic tak nie zbliża do siebie jak rzeczy, które lubi się wspólnie!
• Zgadywanki - poznawanki! Wybrane dziecko lub nauczyciel rozpoczyna zabawę, mówiąc zagadkę na temat swojego kolegi/koleżanki siedzącego w kole, np. „osoba, o której mówię, ma niebieskie buciki i dwa blond warkoczyki". Dzieci zgłaszają się i wskazują osobę, o której była mowa. Teraz zagadkę może układać ktoś inny. 

• Zostań moim przewodnikiem - dzieci z nauczycielem wspólnie ustawiają tor przeszkód i dobierają się w pary. Jedna osoba z pary ma zawiązane oczy. Zadaniem drugiego dziecka osoby z pary jest poprowadzić ją za rękę od startu do mety przez tor przeszkód. 
• Kalambury inaczej - dzieci z rodzicami stoją lub siadają wygodnie w kole. Każde dziecko po kolei przedstawia się z imienia, a następnie ma za zadanie pokazać, co lubi robić najbardziej - ale bez mówienia! Zadaniem reszty grupy jest odgadnąć, jaką czynność przedstawia dziecko.
• Ulubiony ruch taneczny - zabawa ruchowa. Włączcie ulubioną muzykę, niech będzie jak najbardziej energetyczna. Stańcie w kole i tańczcie swobodnie. Każdy uczestnik zabawy po kolei pokazuje jeden ruch taneczny, które reszta uczestników ma za zadanie powtórzyć!
• Dwa kolory - rozdajemy dzieciom kolorowe kartki, tak aby w grupie było po dwoje dzieci z jednym kolorem. Dzieci stoją w kole. Nauczyciel wykrzykuje poszczególne kolory; dzieci, które otrzymały taką kartkę, biegną do środka koła, przybijają sobie piątkę i zamieniają się miejscami w kole. To zabawa raczej dla dzieci, ale można ją też zorganizować w wersji dla dzieci i rodziców.

Pomysły na zabawy integracyjne kryją się tak naprawdę wszędzie. Warto również zapytać rodziców i dzieci o ich ulubione - być może zaskoczą Cię czymś, czego jeszcze nie znasz?

Warto się spotkać

Dni adaptacyjne to nie tylko korzyść dla dzieci. Pamiętajmy również o tym, że to idealny moment, by bliżej poznać rodziców, okazać im wsparcie w tym czasie (który na pewno generuje sporo stresu i lęku o to, jak dziecko sobie poradzi) i nawiązać wartościową relację.

Jest ona tym bardziej ważna, że przecież rodzicowi i nauczycielowi przyświeca ten sam cel - dobro dziecka, jego zdrowy rozwój i integracja z grupą. Żeby adaptacja przebiegła sprawnie i gładko, warto przygotować na nią rodziców. Możesz do tego wykorzystać stworzony przez na pakiet materiałów Akcja-adaptacja.

Warto zatem uzbroić się w cierpliwość. W trakcie zabawy na pewno nie tylko dziecko wyrobi sobie sympatię do przedszkola - również rodzicom ma ona szansę stać się dzięki temu bliższa.