Poznaj aplikację
Udostępnij stronę:
Skopiuj link

Dlaczego dobre przedszkole jest takie ważne?

Wraz z rozwojem badań naukowych powoli wzrasta także w społeczeństwie psychologiczna wiedza na temat rozwoju dziecka. Wiedza ta jest bardzo ważna przy podejmowaniu decyzji czy dziecko powinno pozostać w domu do wieku, gdy musi rozpocząć obowiązkową naukę w zerówce, czy lepiej posłać je do przedszkola, a także jeśli rodzice wybierają opcję drugą, jaką placówkę wybrać.

Autorem poniższego artykułu jest portal OurKids - przewodnik po szkołach i przedszkolach niepublicznych w Polsce.

Kluczowa rola wczesnego okresu rozwoju dziecka

Badania nad ludzkim mózgiem dostarczają jednoznacznych dowodów na szczególne znaczenie wczesnego okresu życia dziecka dla jego rozwoju i przyszłości. “Dzięki neurobiologii rozwojowej lepiej rozumiemy, w jaki sposób doświadczenia we wczesnym życiu wpływają na różne etapy dalszego rozwoju. Słaby wczesny rozwój wpływa na zdrowie, zachowanie i uczenie się w późniejszym życiu." Okres wczesnego dzieciństwa jest uważany za najważniejszą fazę rozwoju w ciągu całego życia człowieka. Zdrowy wczesny rozwój dziecka, który obejmuje fizyczne, społeczne, emocjonalne i językowe domeny rozwoju (każda równie ważna), silnie wpływa na jego dalszy los, zdrowie psychiczne i fizyczne, kompetencje w zakresie czytania i liczenia, powodzenie życiowe, a brak właściwej opieki na tym wczesnym etapie prowadzić może do wielu problemów takich jak otyłość, zahamowanie wzrostu, choroby serca, przestępczość itp. To, co dzieje się z dzieckiem we wczesnych latach, ma kluczowe znaczenie dla trajektorii jego rozwoju i dalszego życia. 

Znaczenie wieku przedszkolnego w rozwoju dziecka

“W tym czasie zachodzi wiele dynamicznych zmian rozwojowych w sferze rozwoju fizycznego, społecznego, emocjonalnego, moralnego, poznawczego i komunikacyjnego. Wszystkie pomagają dziecku lepiej rozumieć świat, samego siebie i innych ludzi oraz stwarzają możliwość, aby zaspokajać własne potrzeby i pragnienia w akceptowany społecznie sposób. To spotkanie własnych pragnień z wymaganiami świata, znalezienie sposobów na poradzenie sobie z tymi dwoma, często przeciwstawnymi tendencjami, jest jednym z najważniejszych zadań wieku przedszkolnego. Jest to również wyzwanie dla opiekunów, aby tak towarzyszyć dziecku, by nauczyło się wrażliwości na własne potrzeby, gotowości do stawiania sobie celów i odwagi w ich realizacji, przy jednoczesnym zrozumieniu i poszanowaniu punktów widzenia, potrzeb i pragnień innych ludzi”. 

Co mówią badania naukowe o znaczeniu edukacji przedszkolnej?

Wielu naukowców na świecie prowadziło dogłębne badania na temat roli edukacji przedszkolnej w życiu dziecka. Podsumowuje je Becton Loveless w pracy “What Is So Important About Early Childhood Education?”, konkludując, że badania jednoznacznie wskazują, iż dzieci czerpią ogromne korzyści z edukacji przedszkolnej: “Dzieci powinny rozpoczynać naukę w wieku przedszkolnym, ponieważ doświadczają znacznego rozwoju mózgu w tych wczesnych latach”

Jakie to korzyści? Lepsze umiejętności społeczne, mniej lub brak potrzeby nauczania specjalnego w kolejnych latach szkolnych, lepsze stopnie i większa zdolność koncentracji uwagi. Podobnie niektórzy badacze doszli do wniosku, że dzieci uczęszczające do przedszkola zazwyczaj nie porzucają szkoły i kończą szkołę średnią, kontynuują naukę po maturze, mają mniej problemów behawioralnych i nie angażują się w przestępczość w wieku młodzieńczym i wczesnodorosłym.

Ciekawa jest także konkluzja wielu przeprowadzonych badań, że dzieci zwykle nie odnoszą takich korzyści z programów przedszkolnych, prowadzonych przez niedoświadczonych nauczycieli oraz w dużych grupach.

Osoby zainteresowane bliżej badaniami na temat roli edukacji i rozwoju w wieku przedszkolnym mogą je znaleźć w pracy pt. “Key Research and Studies: Early Childhood Development”.

Rola przedszkola

Rodzice zaczynają sobie zdawać sprawę z tego, że warunki rozwojowe, jakie zapewnią swoim dzieciom w wieku do 5.-6. roku życia, w dużej mierze zadecydują o ich dalszym życiu.

Nie jest więc obojętne jak zaplanujemy ten etap w życiu dziecka. Naszym celem powinno być zoptymalizowanie tego właśnie okresu w rozwoju dziecka, aby zapewnić mu jak najbardziej stymulujące i bezpieczne środowisko. Nie traktujmy więc przedszkola jako miejsca i sposobu na przechowanie dziecka przez kilka godzin, które spędzamy w pracy. To do jakiego przedszkola zapiszemy dziecko ma WIELKIE znaczenie dla jego dalszego życia. Jak widać na podstawie badań naukowych, to decyzja znacznie poważniejsza i bardziej brzemienna w skutki, niż wielu rodziców sobie uświadamia.

A zatem nie powinno to być po prostu przedszkole najbliżej domu, bo tak jest wygodnie. Wybierając przedszkole powinniśmy zdobyć wiedzę pozwalającą nam dokonać świadomego i właściwego wyboru, a także dokonać go w sposób podobny do tego, w jaki wybiera się szkołę.

W edukacji przedszkolnej dokonał się ogromny rozwój i powstało wiele specjalistycznych programów, z których każdy ma własną filozofię, np. przedszkola Montessori, waldorfskie, Reggio Emilia, przedszkola o specyficznym profilu, np. językowe, sportowe, ekologiczne, wyznaniowe itp. Warto dokładnie zapoznać się ze specyfiką takich placówek, aby dokonać wyboru zgodnie z naszymi własnymi priorytetami i wartościami.

Na co zwrócić uwagę wybierając przedszkole?

Wspomniane badania i wiele innych źródeł dotyczących edukacji w wieku przedszkolnym jasno wskazuje, że przedszkole przedszkolu nierówne.

Spójrzmy na dwie placówki.

Pierwsza: 35 dzieci uczestniczy w tradycyjnie prowadzonych zajęciach przedszkolnych z nauczycielką, która ma zaledwie ogólne pojęcie o takich badaniach, i jest zmęczona wieloletnią pracą. Nie wymaga się od niej innowacyjności i podnoszenia kwalifikacji.

Druga: dzieci mają zajęcia w małych grupach pod opieką wysoko wykwalifikowanych nauczycieli realizujących przemyślany program kształcenia w dzieciach wielu umiejętności kluczowych na tym etapie rozwoju, dbając o równomierny rozwój emocjonalny, społeczny, intelektualny, fizyczny, językowy itp.

Jasne jest, że wpływ środowiska numer jeden na rozwój dziecka będzie nieporównywalny z wpływem środowiska numer dwa.

Czego zatem szukać? Niekoniecznie najważniejsze jest, aby wszystko błyszczało i było z najwyższej półki. Dużo ważniejsze jest w jaki sposób opiekunowie wchodzą w interakcje z dziećmi, czy angażują się w kontakt z nimi w sposób pozytywny, stymulujący i pełen zrozumienia dla każdego dziecka jako jednostki.

Zasada numer jeden jest taka: poświęć czas aby zdobyć wiedzę i na jej podstawie wybierz właściwe przedszkole, nawet jeśli nie jest ono blisko domu, bo to bezcenna inwestycja w przyszłość Twojego dziecka.

Zielony kształ